محورهای پنجگانه ی منشور حقوق بیمار در ایران:
محور اول: دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است.
محور دوم: اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد.
محور سوم: حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود.
محور چهارم: ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار و رعایت اصل رازداری باشد.
محور پنجم: دسترسی به نظام کارامد رسیدگی به شکایات حق بیمار است.
محور اول: دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است.
1-1 شایسته شان و منزلت انسان و با احترام به ارزشها، اعتقادات فرهنگی و مذهبی باش
1-2 بر پایه صداقت، انصاف، ادب و همراه با مهربانی باشد.
1-3 فارغ از هرگونه تبعیض از جمله قومی، فرهنگی، مذهبی، نوع بیماری و جنسیتی باشد.
1-4 بر اساس دانش روز باشد.
1-5 مبتنی بر برتری منافع بیمار باشد.
1-6 توزیع منابع سلامت مبتنی بر عدالت و الویت های درمانی بیماران باشد.
1-7 مبتنی بر هماهنگی ارکان مراقبت اعم از پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی باشد.
1-8 به همراه تامین کلیه امکانات رفاهی پایه و ضروری و به دور از تحمیل درد و رنج و محدودیتهای غیر ضروری باشد.
1-9 توجه ویژه ای به حقوق گروه های آسیب پذیر جامعه از جمله کودکان، زنان باردار، سالمندان، بیماران روانی، زندانیان، معلولان ذهنی وجسمی و افراد بدون سرپرست داشته باشد.
1-10 در سریعترین زمان ممکن و با احترام به وقت بیمار باشد.
1-11 با در نظر گرفتن متغیرهایی چون زبان، سن و جنس گیرندگان خدمت باشد.
1-12 درمراقبتهای ضروری و فوری( اورژانس)، بدون توجه به تامین هزینه ی آن صورت گیرد. در موارد غیر فوری(الکتیو) بر اساس ضوابط تعریف شده باشد.
1-13 در مراقبتهای ضروری و فوری( اورژانس)، در صورتی که ارائه خدمات مناسب ممکن نباشد، لازم است پس از ارائه ی خدمات ضروری و توضیحات لازم، زمینه انتقال بیمار به واحد مجهز فراهم گردد.
1-14 در مراحل پایانی حیات که وضعیت بیماری غیر قابل برگشت و مرگ بیمار قریب الوقوع میباشد با هدف حفظ آسایش وی ارائه گردد .منظور از آسایش کاهش درد و رنج بیمار، توجه به نیازهای روانی، اجتماعی، معنوی و عاطفی وی و خانواده اش در زمان احتضار میباشد .بیمار در حال احتضار حق دارد در آخرین لحظات زندگی خویش با فردی که میخواهد همراه گردد.
احتضار به وضعیت بیماری غیر قابل علاج وغیر قابل برگشت اطلاق میشود که مرگ قریب الوقوع اجتناب ناپذیر است.
محور دوم :اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد.
2-1 محتوای اطلاعات باید شامل موارد ذیل باشد:
2-1-1 مفاد منشور حقوق بیمار در زمان پذیرش
2-1-2 ضوابط و هزینه های قابل پیش بینی بیمارستان اعم از خدمات درمانی و غیر درمانی وضوابط بیمه و معرفی سیستم های حمایتی در زمان پذیرش
2-1-3 نام، مسئولیت و رتبه ی حرفه ای اعضای گروه پزشکی مسئول ارائه مراقبت از جمله پزشک، پرستار و دانشجو و ارتباط حرفه ای آنها با یکدیگر
2-1-4 روشهای تشخیصی و درمانی و نقاط ضعف و قوت هر روش و عوارض احتمالی آن، تشخیص بیماری، پیش آگهی و عوارض آن و نیز کلیه ی اطلاعات تاثیر گذار در روند تصمیم گیری بیمار
2-1-5 نحوه ی دسترسی به پزشک معالج و اعضای اصلی گروه پزشکی در طول درمان.
2-1-6 کلیه ی اقداماتی که ماهیت پژوهشی دارند.
2-1-7 ارائه آموزشهای ضروری برای استمرار درمان
2-2 نحوه ی ارائه اطلاعات باید بصورت ذیل باشد
2-2-1 اطلاعات باید در زمان مناسب و متناسب با شرایط بیمار از جمله اضطراب و درد و ویژگیهای فردی وی از جمله زبان، تحصیلات و توان درك در اختیار وی قرار گیرد، مگر اینکه تاخیر در شروع درمان به واسطه ی ارائه ی اطلاعات فوق سبب آسیب به بیمار گردد (در این صورت انتقال اطلاعات پس از اقدام ضروری، در اولین زمان مناسب باید انجام شود)
بیمار علی رغم اطلاع از حق دریافت اطلاعات، از این امر امتناع نماید که در این صورت باید خواست بیمار محترم شمرده شود، مگر اینکه عدم اطلاع بیمار، وی یا سایرین را در معرض خطرجدی قرار دهد
2-2-2 بیمار میتواند به کلیه تصاویر اطلاعات ثبت شده در پرونده های بالینی خود دسترسی داشته باشد و آنرا دریافت نموده و تصحیح اشتباهات مندرج در آنرا درخواست نماید
محور سوم :حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود.
3-1 محدوده انتخاب و تصمیم گیری درباره موارد ذیل میباشد.
3-1-1 انتخاب پزشک معالج و مرکز ارائه کننده ی خدمات سلامت در چهارچوب ضوابط.
3-1-2 انتخاب و نظرخواهی از پزشک دوم به عنوان مشاور
3-1-3 شرکت یا عدم شرکت در پژوهشهای زیستی با اطمینان از اینکه تصمیم گیری وی تاثیری در تداوم و نحوه دریافت خدمات سلامت ندارد.
3-1-4 قبول یا رد درمانهای پیشنهادی پس از آگاهی از عوارض احتمالی ناشی از پذیرش یا رد آن مگر در موارد خودکشی یا مواردی که امتناع از درمان شخص دیگری را در معرض خطر جدی قرارمیدهد.
3-1-5 اعلام نظر قبلی بیمار در مورد اقدامات درمانی آتی در زمانی که بیمار واجد ظرفیت تصمیمگیری میباشد ثبت و به عنوان راهنمای اقدامات پزشکی در زمان فقدان ظرفیت تصمیم گیری وی با رعایت موازین قانونی مد نظر ارائه کنندگان خدمات سلامت و تصمیم گیرنده جایگزین بیمارقرار گيرد.
3-2 شرایط انتخاب و تصمیم گیری شامل موارد ذیل میباشد.
3-2-1 انتخاب و تصمیم گیری بیمار باید آزادانه و آگاهانه، مبتنی بر دریافت اطلاعات کافی و جامع (مذکور در بند دوم) باشد
3-2-2 پس از ارائه اطلاعات، زمان لازم و کافی به بیمار جهت تصمیم گیری و انتخاب داده شود.
محور چهارم :ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار و رعایت اصل رازداری باشد.
رعایت اصل رازداری راجع به کلیه ی اطلاعات مربوط به بیمار الزامی است مگر در مواردی که4-1
قانون آنرا استثنا کرده باشد
4-2 در کلیه مراحل مراقبت اعم از تشخیصی و درمانی باید به حریم خصوصی بیمار احترام گذاشته شود ضروری است بدین منظور کلیه ی امکانات لازم جهت تضمین حریم خصوصی بیمار فراهم گردد.
4-3 فقط بیمار و گروه های درمانی و افراد مجاز از طرف بیمار و افرادی که به حکم قانون مجازتلقی می شوند میتوانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند.
4-4 بیمار حق دارد در مراحل تشخیصی از جمله معاینات، فرد معتمد خود را همراه داشته باشد همراهی یکی از والدین کودك در تمام مراحل درمان حق کودك میباشد مگر اینکه این امر بر خلاف ضرورتهای پزشکی باشد.
محور پنجم :دسترسی به نظام کارآمد رسیدگی به شکایات حق بیمار است.
5-1 هر بیمار حق دارد درصورت ادعای نقض حقوق خود که موضوع این منشور است، بدون اختلال در کیفیت دریافت خدمات سلامت به مقامات ذی صلاح شکایت نماید.
5-2 بیماران حق دارند از نحوه رسیدگی و نتایج شکایت خود آگاه شوند.
خسارات ناشی از خطای ارائه کنندگان خدمات سلامت باید پس از رسیدگی و اثبات مطابق مقررات دركوتاهترين زمان ممكن جبران شود.
واحد بهبود كيفيت بیمارستان آذربایجان ارومیه